Türkiye’nin menkul kıymet borsası (BİST) 1986 yılında faaliyete başladı. İlk hisse senedini 1989’da aldım. O zaman herkes Ereğli Demir Çelik AŞ’nin pay senetlerini konuşuyordu. O günden bu yana 33 yıldır elime geçen küçük paraları hep şirketlere yatırdım. Hiç döviz, altın, fazladan emlak almadım.
Hisse senetlerine “kumar” diyenlere acıyorum. Zira bunlar bilgisiz oldukları için böyle konuşuyorlar. Dolar, Euro, altın ve beton asla reel getiri sağlamaz. Sadece enflasyon kadar artar. Bu enstrümanlar ülkenin geri kalmasına sebep olur. Herkes evine 1000 dolar koysa, 1 kg altın koysa bir tek fabrika açılmaz. Üretim artmaz. Aksine fakirleşiriz.
Halka açık, üreten şirketlerin pay senetleri satın alındığı zaman hem her yıl temettü (kar payı) geliri elde edilir hem de hissenin fiyatının artmasından ötürü kazanç oluşur.
Gelişmiş ülkelerde (İsveç, Japonya, Almanya vb.) bireyler eline geçen paraları çoğunlukla hisse senetlerine yatırırlar.
Borsayı spekülatif yer olarak görenler aldanıyorlar. 2022 yılının Eylül ayı itibariyle 480 şirketin hisse senetleri işlem görüyor. Bunların içinde yüzde 10-20 oranında çok güçlü, saygın, ortakları aldatmayan şirketler vardır. Bunları tespit edip / öğrenip ortak olursanız asla kaybetmezsiniz.
En güvenilir şirketleri buraya yazamam. “Yönlendirme yapıyor” diyenler olur. Paranızı 5-10-20 şirketin hisselerine yatırınız. Ben bu işlerden hiç anlamam derseniz A tipi yatırım fonlarından alınız.
Spekülasyon, manipülasyon, aldatma, silkeleme sadece menkul keymetler borsasında olmaz. Acemi yatırımcılar ara sıra çeşitli biçimlerde çarpılır. Bu çarpma işlemi altın, gümüş, döviz, emlak gibi enstrümanlarda da olmaktadır. Acemiler altın ve döviz ile de son 10 yılda 2-3 kez çarpılmıştır. Dünyanın kuralı böyledir. Her ülkede cahiller / bilgisizler zekiler tarafından soyulur.
1990’lı yıllarda din motifli holdingler Avrupa ülkelerinde yaşayan Türklerin 5 milyar Euro’sunu “DİN, ALLAH, FAİZ HARAM” diyerek silkelemişlerdir.
Son 1 ayda BİST’te, 2-3 banka üzerinden yapılan keriz silkeleme operasyonu dünyadaki her ülkede olan bir durumdur. Kısa sürede yüzde 100-200 yükselen bir hisseyi alanlar zaten tuzağa çekilmişlerdir. Aç gözlü olanlar her zaman aldanır.
2020 – 2021 yılları arasında kripto emtialarda da 500 milyar dolardan fazla para az bilgili insanların, aç gözlülerin elinden alınmıştır.
Her alanda olduğu gibi yatırım yapma noktasında da doğruları dile getiren ekonomist sayımız 3-5’i geçmez. Birçok ekonomist görünümlü çomar insanları altın, dolar, kripto emtia, emlak almaya itekliyor. Bunlara inanmayın. “Altın, döviz uçacak” diyenleri reddedin.
Bu ülkenin kalkınmasını istiyorsanız tasarruflarınızla 5-20 çeşit hisse senedi alın. Hangilerini alacağınızı bilmiyorsanız kitaplar okuyun. BİST100 endeksinin içinden seçim yapın.
Ali Özdemir
(Eğitimci/Yazar)
