Borsada 522 şirketin pay senetleri el değiştiriyor.
Her zaman söylüyorum. 34 yıldır borsa ile ilgili haberlerin önemli bir dilimini okuyorum. Hisse senetleri benim özel uğraşım (hobim) oldu.
Kimileri futbolu takip eder. Kimileri balık avına gider. Kimileri kahvede oyun oynar. Kimileri laylaylom peşinde gider. Ben daha çok ekonomi, finans, borsa ile ilgili yayınları takip ediyorum.
Bunu neden yapmaktayım?
Öğretmenlik ile elektrik-elektronik-bilgisayar ile ilgili işlerde çalışarak zengin olunamayacağını 34 sene önce idrak ettim.
Babam da elektrikçi idi. 10 yaşımdan bu yana elektrik işlerinin içindeyim. Kaliteli iş yapanlara kimse iş vermiyor. Bir eve gidiyorum. “Buranın elektrik işi 10 bin TL ile kaliteli yapılır” diyorum. Mal sahibi adını yazmaktan aciz, diploması olmayan, cebine pense ve kontrol kalemi koymuş kişilere aynı işi 2 bin TL’ye yaptırıyor.
Kaliteli iş yapana kimse ekmek vermiyor. Misal, bir evdeki sigortaların, prizlerin, lambaların vb. mutlaka TSE, CE, ISO belgesi olması gerekiyor. Ama bizde yüzde 99 oranında kalitesiz, Uzakdoğu malları piyasayı istila etmiş halde.
Neyse, konumuza dönelim.
Borsada soygun şöyle yapılıyor:
1. Medyada şirketin reklamları bolca yapılıyor.
2. Ekonomi gazetecisi görünümlü maymunlara bedava geziler sunuluyor.
3. Şirketin mal varlığı 10-20 kat fazla gösteriliyor.
4. Borsa ile ilgili dergilerde şirketin çok büyük yatırım hedefleri olduğu yazdırılıyor.
5. Kendi aralarında yaptıkları hileli al-sat işlemleri ile günlük işlem hacmi yüksek gösteriliyor.
6. Şirkete bağlı, yurtdışında ek şirketler kuruluyor. A şirketi dışarıya kurduğu şirketten çok pahalı mallar alıyor. Kazanç dışarıya aktarılmış oluyor. Hisseyi alanlar para kazanamıyor. Kağıt fabrikası X ülkesinden aldığı kağıdı Y ülkesindeki şirketine satıyor. Y şirketi bunu 3-5 kat pahalı bedelle Türkiye’deki ana şirkete satıyor.
7. Sık sık bedelli sermaye artırımı yapılarak ortaklar söğüşleniyor.
8. Şirketin karları ortaklara dağıtılmıyor (temettü verilmiyor).
9. Lüks yatlar, jetler, villalar, yazlıklar, saraylar şirket adına satın alınarak ortakların parası lükse harcanıyor.
10. Şirkete yönetici olarak atanan tüm akraba tayfasına çok yüksek maaşlar ödeniyor.
Sonuç:
Borsadaki 522 şirketin yüzde 90’ı ortaklarını, küçük yatırımcıları soyma, aldatma, uyutma işi yapıyor.
1986 yılından bu yana geçen süreçte halka açık şirketlerin fiyat grafiklerini dolar bazında inceleyin. Yüzde 90’ının son 37 yılda reel olarak zerre kazanç sağlamadığını göreceksiniz. Bunu isteyen herkese kanıtlayabilirim.
Borsada namuslu, şeffaf, adil şirket sayısı 50’yi geçmiyor.
Yatırımlarınızı buna göre yapmanızı öneriyorum.
Ali Özdemir
(Eğitimci/Yazar)
