TSE, CE, ISO9000 kalite belgesi olmayan elektrikli-elektronik aygıtlar sizi çok mağdur eder. Günümüzde evlerde 50 civarı aygıt kullanıyoruz. Bunları doğru seçmeyi bilmek size maddi-manevi çok fayda sağlar.
Reklama, dış görünüşe, fiyata bakarak alım yapmayınız. Çamaşır makinesi, kombi, fırın, TV, buzdolabı, klima, telefon, tablet, bilgisayar vb. gibi cihazlar farklı kalite ve fonksiyon (işlev) dilimlerinde üretilmektedir. Bazı cihazlar her gün çalışmaya dayanacak şekildeyken, bazıları ise haftada bir kere çalışmaya uygun standartta üretilmektedir.
Nasıl alım yapacağınızı bir örnek ile ifade edeyim. Akıllı telefon alacaksınız diyelim. Kullanmayacağınız özellikler içeren bir ürüne çuvalla para vermeyin. Önde gelen 5-10 markanın fiyatlarını tespit edin. Ortalama bir fiyatı tercih edin. Uzun süreli garantisi, yetkili servisi, yedek parçası olmayan ürünleri ucuz diye almayın.
Çin/Japon pazarı tabir edilen yerlerde satılan elektrikli-elektronik ürünlerin yüzde 99’u fason olarak üretilmiş, standart dışı, tehlike saçan ürünlerden oluşur. Buralardan rasgele alım yapmayınız.
Türkiye’de aklınıza gelen her ürünün yerlisi var artık. “Bizden bir şey olmaz, biz üretemeyiz” diyenlere inanmayın. Ülkemiz iğneden ipliğe her malın yerlisini yapacak bilgi ve kapasiteye sahiptir. Bir eşya alacağınız zaman önce yerlisinin koşullarını tespit ediniz.
Dış gövdesi metal olan elektrikli aygıtları topraksız prizde çalıştırmayın. Elektrik dağıtım tablonuzda mutlaka otomatik sigortalar ve kaçak akım koruma rölesi (KAKR) olsun. KAKR’nin TSE’li olması şarttır. Üzerinde bulunan “T” işaretli düğmeye arada bir basın ki cihazın sağlam durumda olduğunu anlayabilesiniz.
Prize takılı olan tüm cihazlar çalışmadıkları zaman bile 3-5 Watt’lık güç çekerler. Etrafa manyetik alan yayarlar. Ayrıca statik elektriklenme sebebiyle tozları kendilerine çekerler. Tüm cihazlarınızı prizden kapatınız. Ayrıca toza karşı koruyucu kılıflar kullanınız.
Sonuç olarak fiyatı düşük diye aldığınız her cihaz 1-2 sene içinde sizi tamircinin eline düşürür. Özellikle Çin mallarının yüzde 90’ı çok kısa ömürlüdür.
Ali Özdemir
(Eğitimci/Yazar)
